اسفندیار خدایی
بایدن در برخی زمینه‌های اقتصادی و سیاست خارجی، دستاوردهایی قابل توجه داشت اما این موفقیتها در سایه سیاستهای غلط، ضعف اقتدار و تصمیمات اشتباه و بی‌برنامگی‌ها به حاشیه رفت. مدیریت بحران کرونا و بهبود وضعیت اقتصادی، تلاش برای اصلاحات در زیرساخت‌ها و اتخاذ سیاستهای خارجی فعال، از جمله اقدامات کلیدی در این دوران بود. ناکامی‌های بایدن در حوزه‌هایی مثل سیاستهای مهاجرتی، بی‌برنامگی در کنترل بحرانهای بین‌المللی و ضعف تیم اقتصادی او زمینه را برای بازگشت ترامپ فراهم کرد.
🔹 دستاوردهای بایدن
مدیریت بحران کرونا و بازسازی اقتصادی
یکی از اولویت‌های اصلی بایدن در آغاز ریاست‌جمهوری‌اش، مقابله با بحرانهای اقتصادی و بهداشتی ناشی از کرونا بود. در این راستا، او موفق به تصویب طرح 1.9 تریلیون دلاری برای نجات اقتصاد آمریکا شد که شامل کمک‌های مالی مستقیم به خانوارها، تسریع در فرآیند واکسیناسیون و حمایت از کسب‌وکارها می‌شد. این طرح نه تنها به کاهش نرخ بیکاری از 6.4% در ابتدای سال 2021 به 3.6% در سال 2023 کمک کرد، بلکه باعث تسریع در روند بازگشت به وضعیت عادی اقتصادی شد.
تحول در زیرساخت‌ها
یکی دیگر از دستاوردهای برجسته بایدن، تصویب طرح 1.2 تریلیون دلاری برای نوسازی زیرساخت‌های آمریکا بود. این طرح شامل پروژه‌هایی در زمینه حمل‌ونقل، دسترسی به اینترنت پرسرعت و انرژی‌های تجدیدپذیر بود. این پروژه‌ها نه تنها به بهبود وضعیت زیرساخت‌ها کمک کرده بلکه منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و رشد اقتصادی پایدار در آینده خواهد شد. این برنامه در واقع بزرگترین بسته سرمایه‌گذاری در تاریخ ایالات متحده است.
حمایت از اوکراین
در پاسخ به حمله روسیه به اوکراین، بایدن اقدام به ارائه کمک‌های نظامی، اقتصادی و انسانی به اوکراین کرد. این اقدامات باعث تقویت روابط ایالات متحده با متحدان اروپایی و ایجاد جبهه‌ای متحد در برابر تهدیدات روسیه شد. سیاست خارجی بایدن در این زمینه همچنین به تقویت موقعیت آمریکا در سطح جهانی انجامید و به عنوان یکی از اولویت‌های مهم دولت او در عرصه جهانی شناخته شد.
رهبری ائتلاف تغییرات اقلیمی
در زمینه تغییرات اقلیمی، بایدن با بازگشت به توافق‌نامه پاریس و تصویب قوانین حمایتی برای انرژی‌های پاک، گام‌های اساسی برداشت. تصویب قانون کاهش تورم و تخصیص 369 میلیارد دلار برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و مقابله با تغییرات اقلیمی‌نشان‌دهنده تعهد جدی دولت بایدن به کاهش گازهای گلخانه‌ای و حمایت از محیط‌زیست است. این اقدامات نه تنها به کاهش آلودگی کمک کرده، بلکه زمینه‌ساز ایجاد تحول در صنعت انرژی و حمل‌ونقل آمریکا می‌شود.
🔹 چالش‌ها و ناکامی‌ها
خروج فضاحت‌بار از افغانستان
خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان در آگوست 2021 به عنوان یکی از بزرگترین چالش‌های دوران ریاست‌جمهوری بایدن شناخته می‌شود. این خروج با مشکلات متعددی همراه بود که از جمله آن‌ها می‌توان به سقوط سریع دولت افغانستان، بازگشت طالبان به قدرت و مشکلات در برنامه‌ریزی و اجرای عملیات تخلیه اشاره کرد. این بحران به شدت مورد انتقاد قرار گرفت و به عنوان نقطه ضعفی در مدیریت بایدن مطرح شد.
مسئله مهاجران غیرقانونی
سیاستهای مرزی بایدن به طور قابل توجهی باعث افزایش مهاجرت غیرقانونی شد. در سال 2023، رقم مهاجرت غیر قانونی بطور بی‌سابقه افزایش یافت و فشار زیادی به تأسیسات مرزی وارد کرده و نگرانی‌های امنیتی را به همراه داشت. این مسئله همچنین به چالش سیاسی برای دولت بایدن تبدیل شد و کارت برنده ترامپ در انتخابات شد.
تورم و بی‌برنامگی اقتصادی
اگرچه دولت بایدن در بسیاری از عرصه‌های اقتصادی پیشرفت‌هایی داشته است، اما افزایش تورم به بیش از 9% در سال 2022، به یکی از مهم‌ترین چالش‌ها تبدیل شد. این افزایش قیمت‌ها باعث کاهش قدرت خرید مردم و افزایش نگرانی‌ها در مورد وضعیت اقتصادی آینده کشور شد. این مسئله، به ویژه در انتخابات میان‌دوره‌ای 2022، به موضوعی پر بحث تبدیل شد.
بی‌برنامگی در اوکراین و غزه
در دوران ریاست‌جمهوری بایدن، بحرانهای مختلف بین‌المللی از جمله جنگ اوکراین و بحرانهای خاورمیانه بروز کردند. بسیاری از منتقدان بر این باورند که ضعف در رهبری آمریکا و عدم مدیریت مؤثر بحران‌ها در برخی از این موارد، به کاهش اعتبار آمریکا در سطح جهانی منجر شد. این چالش‌ها، به ویژه در منطقه خاورمیانه، آسیب‌هایی به روابط ایالات متحده با کشورهای عربی و مسلمان وارد کرد.
اشتباه در نامزدی دوباره
تصمیم بایدن برای نامزدی دوباره در انتخابات 2024 با توجه به وضعیت جسمانی و ذهنی، احتمالاً بزرگترین اشتباه او بود. این تصمیم موجب بحران در حزب دموکرات شد و شانس ترامپ برای بازگشت به قدرت را افزایش داد. کنار رفتن دیرهنگام بایدن، موجب شد کامالا هریس عجولانه و بدون رقابت درون‌حزبی، نامزد دموکراتها شود.
بایدن با وجود دستاوردهای چشمگیر در زمینه‌های اقتصادی، سیاست خارجی، تغییرات اقلیمی‌و زیرساخت‌ها، نتوانست کارنامه قابل‌قبولی ارائه دهد. ناکامی‌ها در سیاست خارجی و مشکلات اقتصادی بر میراث او سایه انداخته است. بحران‌هایی مانند خروج فضاحت‌بار از افغانستان، افزایش تورم و مسائل مرزی، و بی‌برنامگی در بحرانهای اوکراین و غزه، برای قرار گرفت بایدن در لیست رئیس‌جمورهای ناکام کافی است. علاوه بر این، تصمیم بایدن برای نامزدی دوباره در انتخابات ۲۰۲۴ با توجه به وضعیت جسمانی و ذهنی، اوضاع را بدتر کرد و تصویر ضعیف‌تری از او در حافظه تاریخ به یادگار گذاشت.